Schenk- en erfbelasting, kwijtschelding

In dit besluit is het beleid opgenomen over kwijtschelding van schenk- en erfbelasting als bedoeld in artikel 67 Successiewet.

De onderdelen 2 en 3 zijn redactioneel aangepast. In onderdeel 2 zijn de woorden ‘(in het buitenland)’ verwijderd omdat de in dit onderdeel opgenomen goedkeuring ook geldt voor situaties in Nederland. In onderdeel 2.1 is de tekst van de goedkeuring aangepast. Verder is de bevoegdheid om kwijtschelding te verlenen in het in onderdeel 2 genoemde geval niet langer gemandateerd aan de Belastingdienst.

De bevoegdheid om kwijtschelding te verlenen in de in onderdeel 3 genoemde gevallen is aangepast naar aanleiding van een wijziging in de organisatie van de Belastingdienst.

Tot slot is in het nieuwe onderdeel 4 een goedkeuring opgenomen voor de kwijtschelding van erfbelasting in de zin van artikel 67, derde lid, Successiewet voor het geval de wettelijke verdeling (artikel 13 boek 4 BW) van toepassing is en een nalatenschap op deze wijze is verdeeld.

Gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van schenkbelasting kan worden verleend voor een schenking aan een natuurlijk persoon waarvan overtuigend wordt aangetoond, dat zij slechts heeft gestrekt tot het verschaffen van levensonderhoud van een begiftigde die verstoken is van eigen middelen van bestaan en die wegens ouderdom, invaliditeit of om andere redenen buiten staat is zich die middelen door arbeid te verschaffen (artikel 67, eerste lid, onder 1°, Successiewet). In dit verband kan ik ook gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verlenen voor een schenking voor de bekostiging van noodzakelijke medische hulp die niet door de zorgverzekeraar wordt vergoed. Dit voor zover overtuigend wordt aangetoond dat de patiënt of bij een minderjarige patiënt zijn ouder(s), onvoldoende middelen heeft of hebben om de kosten te betalen.

Gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van schenkbelasting kan worden verleend voor een schenking ten behoeve van het algemeen nut voor het grondgebied van Nederland die aan een bepaald tijdstip of een bepaalde gebeurtenis gebonden is (artikel 67, eerste lid, onder 4°, Successiewet).

Op grond van artikel 67, derde lid, Successiewet heb ik de bevoegdheid om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding te verlenen van de verschuldigde erfbelasting en de daarmee evenredig samenhangende belastingrente, indien voorwerpen uit een nalatenschap van nationaal cultuurhistorisch of kunsthistorisch belang, door de verkrijger in eigendom worden overgedragen aan de Staat.

De voorwaarden voor toepassing van deze regeling zijn nader uitgewerkt in artikel 11 tot en met 15 van het Uitvoeringsbesluit Successiewet 1956.

Als een erflater een echtgenoot en één of meer kinderen als erfgenamen achterlaat en er geen testament is, geldt op grond van artikel 13 Boek 4 BW de wettelijke verdeling. De wettelijke verdeling geldt ook als er wel een testament is en daarin de toepassing van de wettelijke verdeling niet expliciet is uitgesloten of in het testament is bepaald dat de wettelijke verdeling van toepassing is. In geval van een wettelijke verdeling kunnen de kinderen als erfgenamen ten aanzien van hun verkrijgingen geen beroep op deze kwijtscheldingsregeling doen. Het tot de nalatenschap behorende cultuurgoed wordt in geval van een wettelijke verdeling immers van rechtswege verkregen door de langstlevende echtgenoot, waardoor de kinderen niet de verkrijgers van het cultuurgoed zijn. De kinderen verkrijgen van rechtswege een onderbedelingsvordering op de langstlevende echtgenoot. De langstlevende echtgenoot is op grond van artikel 14 Boek 4 BW verplicht de schulden van de nalatenschap te voldoen, waaronder de over de verkrijging van de kinderen verschuldigde erfbelasting.

In het geval van een wettelijke verdeling kan dus in beginsel alleen kwijtschelding worden verleend van erfbelasting over de verkrijging van de langstlevende echtgenoot. Ik acht dit in het geval van een wettelijke verdeling niet wenselijk, omdat de langstlevende echtgenoot de erfbelasting over de onderbedelingsvordering van de kinderen moet voldoen en de waarde van deze vordering (mede) afgeleid is van de waarde van het cultuurgoed. Daarom keur ik met toepassing van artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hardheidsclausule) het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder voorwaarden goed dat wanneer de langstlevende een voorwerp van nationaal cultuurhistorisch of kunsthistorisch belang overdraagt aan de Staat en verzoekt om hiermee ook de erfbelasting te voldoen die verschuldigd is over de als gevolg van de wettelijke verdeling ontstane onderbedelingsvorderingen van de kinderen, ook gehele of gedeeltelijke kwijtschelding wordt verleend ter zake van deze erfbelasting en de daarmee evenredig samenhangende belastingrente.

Voorwaarden

Voor deze goedkeuring gelden de volgende drie voorwaarden.

• − De wettelijke verdeling in de zin van artikel 13 Boek 4 BW is van toepassing (en is niet ongedaan gemaakt);

• − Als gevolg van de wettelijke verdeling verkrijgt het kind een niet opeisbare onderbedelingsvordering op de langstlevende echtgenoot waarover erfbelasting verschuldigd is;

• − De hoogte van de onderbedelingsvordering wordt mede beïnvloed door de waarde van het aan de Staat over te dragen cultuurgoed.

Ouderlijke boedelverdeling

De bovenstaande goedkeuring en de daarbij vermelde voorwaarden gelden ook in het geval een nalatenschap wordt verdeeld op grond van de ouderlijke boedelverdeling als bedoeld in artikel 1167 Boek 4 BW (oud).

Het volgende besluit is ingetrokken met ingang van de inwerkingtreding van dit besluit:

het besluit van 10 juni 2010, nr. DGB2010/875M (Stcrt. 2010, 8543).

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.