Beleidsregel Wet zorg en dwang

Geraadpleegd op 01-06-2024. Gebruikte datum 'geldig op' 01-01-2024 en zichtdatum 16-05-2024.
Geldend van 01-01-2024 t/m heden

Beleidsregel Wet zorg en dwang

Gelet op artikel 57, eerste lid, onderdelen b en c, van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) beleidsregels vast met betrekking tot het uitoefenen van de bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te stellen.

Gelet op artikel 59, aanhef en onder a, van de Wmg, heeft de Minister van VWS met brief van 4 juni 2021, met kenmerk 2369290-1009887-PZO, ten behoeve van de voorliggende beleidsregel een aanwijzing op grond van artikel 7 van de Wmg, aan de NZa gegeven. Deze aanwijzing dateert van 4 juni 2021 en heeft als kenmerk 2369290-1009887-PZO.

Gelet op artikel 59, aanhef en onder a, van de Wmg, heeft de Minister voor Langdurige Zorg en Sport met brief van 18 mei 2022, met kenmerk 3366568-1028982-PZo, ten behoeve van de voorliggende beleidsregel een aanwijzing op grond van artikel 7 van de Wmg, aan de NZa gegeven. Deze aanwijzing dateert van 18 mei 2022 en heeft als kenmerk 3366568-1028982-PZo.

Gelet op artikel 59, aanhef en onder a, van de Wmg, heeft de Minister voor Langdurige Zorg en Sport met brief van 23 juni 2023, met kenmerk 3599781-1048828-PZo, ten behoeve van de voorliggende beleidsregel een aanwijzing op grond van artikel 7 van de Wmg, aan de NZa gegeven. Deze aanwijzing dateert van 23 juni 2023 en heeft als kenmerk 3599781-1048828-PZo.

Artikel 1. Begripsbepalingen

In deze beleidsregel wordt, tenzij anders vermeld, verstaan onder:

Artikel 2. Doel van de beleidsregel

Het doel van deze beleidsregel is om vast te leggen op welke wijze de NZa gebruik maakt van haar bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te stellen op het gebied van zorg die wordt geleverd onder de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten en valt onder de Zorgverzekeringswet.

Artikel 3. Reikwijdte

Deze beleidsregel is van toepassing op:

Artikel 4. Prestatiebeschrijvingen

In het kader van deze beleidsregel worden de volgende prestatiebeschrijvingen onderscheiden:

  • 1. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline – stap 1

  • 2. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline – stap 2, 4 of 5

  • 3. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een Wzd-functionaris – stap 1

  • 4. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een Wzd-functionaris – stap 2, 4 of 5

  • 5. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts – stap 1

  • 6. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts – stap 2, 4 of 5

  • 7. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige – stap 2

  • 8. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige – stap 4 of 5

  • 9. Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een onafhankelijke deskundige – stap 4

  • 10. Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – rechterlijke machtiging

  • 11. Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – inbewaringstelling

  • 12. Beoordeling tot inbewaringstelling zonder afgifte medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang

  • 13. Verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per zitting

  • 14. Reistoeslag zorgverlener bij verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per 10 minuten

  • 15. Verblijf bij inbewaringstelling voor cliënten met een (vermoeden van een) verstandelijke beperking

Artikel 5. Specifieke bepalingen bij de prestatiebeschrijvingen

Ad 1) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline – stap 1

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan door een deskundige van een andere discipline in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Overleg tussen de deskundige van een andere discipline met de zorgverantwoordelijke in het kader van heroverweging van het zorgplan en het besluit onvrijwillige zorg in het zorgplan van een cliënt op te nemen, als bedoeld in artikel 9 en 10 van de Wzd.

Ad 2) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline – stap 2, 4 of 5

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan door een deskundige van een andere discipline in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een deskundige van een andere discipline vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie kan voor iedere cliënt telkens na het geheel doorlopen van een enkele stap (stap 2, 4 of 5) worden gedeclareerd.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

Ad 3) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een Wzd-functionaris – stap 1

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan door Wzd-functionaris in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een Wzd-functionaris vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Beoordelen of het zorgplan voldoet aan het uitgangspunt dat onvrijwillige zorg zoveel mogelijk wordt voorkomen en of het zorgplan geschikt is om ernstig nadeel te voorkomen, als bedoeld in artikel 11a, eerste en tweede lid, van de Wzd.

Ad 4) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een Wzd-functionaris – stap 2, 4 of 5

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan door Wzd-functionaris in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een Wzd-functionaris vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie kan voor iedere cliënt telkens na het geheel doorlopen van een enkele stap (stap 2, 4 of 5) worden gedeclareerd.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Beoordelen of het zorgplan voldoet aan het uitgangspunt dat onvrijwillige zorg zoveel mogelijk wordt voorkomen en of het zorgplan geschikt is om ernstig nadeel te voorkomen in het geval van verlenging van de onvrijwillige zorg, als bedoeld in artikel 11a, eerste en tweede lid, van de Wzd.

Ad 5) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts – stap 1

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan door een bij de zorg betrokken arts in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 1 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Overleg tussen een bij de zorg betrokken arts met de zorgverantwoordelijke over het inzetten van onvrijwillige zorg als bedoeld in artikel 10, derde lid, van de Wzd.

Deze prestatie kan in rekening worden gebracht wanneer de zorgverantwoordelijk zelf geen arts is en onvrijwillige zorg wordt verleend in de categorieën medische handelingen en overige therapeutische maatregelen, beperkingen van de bewegingsvrijheid of insluiten als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdelen a, b en c, van de Wzd.

Ad 6) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts – stap 2, 4 of 5

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan door een bij de zorg betrokken arts in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2, 4 of 5 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een bij de zorg betrokken arts vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie kan voor iedere cliënt telkens na het geheel doorlopen van een enkele stap (stap 2, 4 of 5) worden gedeclareerd.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

Deze prestatie kan in rekening worden gebracht wanneer de zorgverantwoordelijk zelf geen arts is en onvrijwillige zorg wordt verleend in de categorieën medische handelingen en overige therapeutische maatregelen, beperkingen van de bewegingsvrijheid of insluiten als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdelen a, b en c, van de Wzd.

Ad 7) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige – stap 2

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2 van het Wzd stappenplan door een niet bij de zorg betrokken deskundige in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 2 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Overleg tussen door een niet bij de zorg betrokken deskundige met een zorgverantwoordelijke over het zorgplan om mogelijk tot nieuwe inzichten te komen waardoor het leveren van onvrijwillige zorg niet meer nodig is, in het geval van verlenging van de onvrijwillige zorg, als bedoeld in de artikelen 10, tiende lid, jo. 10, derde lid, van de Wzd.

Ad 8) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige (stap 4 of 5)

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 4 of 5 van het Wzd stappenplan door een niet bij de zorg betrokken deskundige in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 4 of 5 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een niet bij de zorg betrokken deskundige vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie kan voor iedere cliënt telkens na het geheel doorlopen van een enkele stap (stap 4 of 5) worden gedeclareerd.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Overleg tussen een niet bij de zorg betrokken deskundige met een zorgverantwoordelijke over het zorgplan om mogelijk tot nieuwe inzichten te komen waardoor het leveren van onvrijwillige zorg niet meer nodig is, in het geval van een derde, vierde en iedere volgende verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend wordt, als bedoeld in de artikelen 10, tiende lid, jo. 10, derde lid, van de Wzd.

Ad 9) Uitvoering van het stappenplan Wzd in de extramurale setting door een onafhankelijke deskundige – stap 4

Deze prestatie omvat alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 4 van het Wzd stappenplan door een onafhankelijke deskundige in de extramurale setting. Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van stap 4 van het Wzd stappenplan in de extramurale setting door een onafhankelijke deskundige vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Deze prestatie omvat onder meer, maar niet uitsluitend:

  • Het adviseren van de zorgverantwoordelijke op het gebied van langdurige of intensieve zorg (bij een derde verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend wordt), als bedoeld in artikel 11, eerste lid, van de Wzd.

Ad 10) Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – rechterlijke machtiging

Het opstellen van een medische verklaring door een ter zake kundige arts ten behoeve van het verzoek van het Centrum Indicatiestelling Zorg tot het verlenen van een rechterlijke machtiging zoals omschreven in de Wet zorg en dwang.

Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van de medische verklaring voor de rechterlijke machtiging vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Het maximumtarief kan dus in rekening worden gebracht per medische verklaring.

Deze prestaties mag ook in rekening worden gebracht wanneer alle werkzaamheden zijn uitgevoerd, maar er uiteindelijk wordt besloten geen medische verklaring op te stellen.

Ad 11) Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – inbewaringstelling

Het opstellen van een medische verklaring door een ter zake kundige arts ten behoeve van een beschikking tot inbewaringstelling van de burgemeester van de gemeente waarin de betreffende persoon zich bevindt zoals omschreven in de Wet zorg en dwang.

Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van de medische verklaring voor de inbewaringstelling vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Het maximumtarief kan dus in rekening worden gebracht per medische verklaring.

Indien er geen medische verklaring voor een inbewaringstelling wordt opgesteld kan deze prestatie niet in rekening worden gebracht. Hiervoor kan de prestatie ‘Beoordeling tot inbewaringstelling zonder afgifte medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang’ in rekening worden gebracht, indien wordt voldaan aan alle voorwaarden van die prestatie.

Ad 12) Beoordeling tot inbewaringstelling zonder afgifte medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang

Deze prestatie kan in rekening worden gebracht indien aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:

  • er een beoordeling heeft plaatsgevonden door een ter zake kundige arts ten behoeve van een beschikking tot inbewaringstelling van de burgemeester van de gemeente waarin de betreffende persoon zich bevindt zoals omschreven in de Wet zorg en dwang;

  • de benodigde medische verklaring voor de inbewaringstelling door de ter zake kundige arts niet wordt afgegeven;

  • alle andere werkzaamheden die nodig zijn voor het afgeven van een medische verklaring wel zijn uitgevoerd.

Alle werkzaamheden die worden uitgevoerd in het kader van de beoordeling tot de inbewaringstelling in het kader van de Wet zorg en dwang vallen onder deze prestatiebeschrijving en kunnen niet via andere prestatiebeschrijvingen in rekening worden gebracht.

Het maximumtarief kan dus per beoordeling in rekening worden gebracht.

Ad 13) Verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per zitting

Bij het verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang wordt een zorgverlener door de rechter gevraagd om een toelichting te geven op de meest actuele geestestoestand van de cliënt en de noodzakelijk geachte zorg. Hierdoor wordt de kwaliteit van de rechterlijke beslissing en daarmee de kwaliteit van de zorg geborgd.

De prestatie kan in rekening worden gebracht indien aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:

  • De zorgverlener is op verzoek van de rechtbank ter zitting verschenen.

  • Ten aanzien van de cliënt waarvoor de zorgverlener op verzoek van de rechterbank ter zitting is verschenen, is eerder één van de volgende prestaties gedeclareerd:

    • Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – rechterlijke machtiging; of

    • Medische verklaring in het kader van de Wet zorg en dwang – inbewaringstelling.

De prestatie kan per zitting in rekening worden gebracht.

Ad 14) Reistoeslag zorgverlener bij verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per 10 minuten

De prestatie Reistoeslag zorgverlener bij verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per 10 minuten kan alleen in rekening worden gebracht als de zorgverlener reistijd heeft gemaakt om bij de locatie waar de rechtszitting plaatsvindt te verschijnen, ter verantwoording van een medische verklaring in het kader van een rechterlijke machtiging of verlenging van de inbewaringstelling.

De prestatie is ter compensatie van tijd en kan in rekening worden gebracht indien aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:

  • De prestatie kan alleen in rekening worden gebracht in combinatie met de prestatie Verschijnen ter zitting in het kader van de Wet zorg en dwang, per zitting;

  • De prestatie geldt per oproep om ter zitting te verschijnen per cliënt.

De prestatie wordt uitsluitend naar evenredigheid van de werkelijke tijd voor deze prestatie in tijdseenheden van tien minuten gedeclareerd. Dit betekent dat de behandeltijd dient te worden afgerond naar het dichtstbijzijnde veelvoud van tien minuten.

Ad 15) Verblijf bij inbewaringstelling voor cliënten met een (vermoeden van een) verstandelijke beperking

De prestatie ‘Verblijf bij inbewaringstelling voor cliënten met een (vermoeden van een) verstandelijke beperking’ bevat de zorg ten tijde van een gedwongen opname met inbewaringstelling (IBS) aan cliënten met een (vermoeden van een) verstandelijke beperking. De cliënt is aangewezen op crisiszorg, blijkende uit het feit dat de IBS is opgelegd.

De prestatie omvat de volgende componenten:

  • a) Verblijf:

    • Verblijf voor zorg die medisch noodzakelijk is. Hierbij is inbegrepen de huisvestingskosten, inventaris, eten en drinken, schoonmaak, linnengoed, outillagemiddelen, etc.

    • 24-uurs beschikbaarheid en zorglevering van verpleging en/of verzorging.

    • De geneeskundige zorg geleverd door de specialist ouderengeneeskunde en arts verstandelijk gehandicapten. Bij de geneeskundige zorg is ook de diagnostiek, voor zover uitgevoerd door de specialist ouderengeneeskunde en arts verstandelijk gehandicapten, inbegrepen. Indien een specialist ouderengeneeskunde een geriatrisch assessment uitvoert ten behoeve van toegang tot de geriatrische revalidatiezorg, is dit niet opgenomen in de integrale prestaties van het eerstelijnsverblijf.

    • De psychologische zorg binnen het verblijf, die samenhangt met de indicatie voor opname in het verblijf.

    • De paramedische zorg (fysiotherapie, oefentherapie Mensendieck/Cesar, logopedie, diëtetiek en ergotherapie) binnen het verblijf, die samenhangt met de indicatie voor opname in het verblijf.

  • b) De zorg zoals psychiaters die plegen te bieden;

  • c) Farmaceutische zorg:

    • Kosten van geneesmiddelen vallen buiten het tarief en moeten apart in rekening worden gebracht als declaratie binnen de farmaceutische zorg. In de totstandkoming van de tarieven voor het verblijf bij inbewaringstelling voor cliënten met een (vermoeden van een) verstandelijke beperking zijn geneesmiddelen uit de kosten van het verblijf gehaald.

    • Omdat uitsluitend de kosten van geneesmiddelen buiten de tarieven om gedeclareerd moeten worden, maken de kosten die verband houden met de terhandstelling en hulpmiddelen alsmede de kosten voor dieetpreparaten wel onderdeel uit van het tarief. Onder dieetpreparaten worden diverse voedingsdranken, sondevoeding en metabole preparaten geschaard. Ook de kosten van eiwit- en vetpreparaten maken onderdeel uit van het tarief.

    • Toebehoren als infusievloeistof of wanneer een geneesmiddel reeds in een injectienaald is verpakt, maken geen onderdeel uit van het tarief voor verblijf en moeten als declaratie binnen de farmaceutische zorg gedeclareerd worden.

Deze prestatie is declarabel per kalenderdag en kan enkel gedeclareerd worden op dagen dat de cliënt aanwezig is ten tijde van de IBS.

Artikel 6. Totstandkoming maximumtarieven

  • 1 De totstandkoming van de maximumtarieven is beschreven in het Verantwoordingsdocument 'Onderbouwing maximumtarieven in de Beleidsregel Wet zorg en dwang', welk document als bijlage bij deze beleidsregel is opgenomen.

    Bij vaststelling van de maximumtarieven is rekening gehouden met:

    • a. Indexatie

      De maximumtarieven worden jaarlijks trendmatig aangepast met een gewogen gemiddelde index voor personele- en materiële kosten. De trendmatige aanpassing voor jaar t wordt gebaseerd op de voorcalculatie voor jaar t en de nacalculatie op de indices jaar t-1 (zie ook artikel 4.3);

    • b. Vergoeding voor gederfd rendement op eigen vermogen (VGREV)

      Conform de Beleidsregel Algemeen kader tariefprincipes curatieve zorg hanteert de NZa als uitgangspunt dat ondernemersrisico een element is in de opbouw van het tarief. Voor de * heeft de NZa een generiek vergoedingspercentage bepaald van 5,47% ter dekking van de opportunity costs voor het aanhouden van eigen vermogen. Voor het bepalen van het aandeel eigen vermogen is uitgegaan van een normatief aandeel eigen vermogen/totaal vermogen van 40%. Dit resulteert in een opslag op het tarief van 0,8%.

  • 2 Tariefsoort

    Er gelden maximumtarieven.

  • 3 Jaarlijkse indexering

    De tarieven worden in beginsel jaarlijks ambtshalve geïndexeerd. Voor wat betreft de loonkosten wordt de index vastgesteld door het Ministerie van VWS. Deze index houdt verband met de CAO-afspraken. Voor wat betreft de materiële kosten wordt aangesloten bij de prijsindexcijfer particuliere consumptie uit het Centraal Economisch Plan (CEP) van het Centraal Planbureau (CPB). De op het tarief toe te passen index is het gewogen gemiddelde van de loon- en materiële indices waarbij wordt uitgegaan van een aandeel van 85,2% loonkosten en 14,8% materiële kosten. Het tarief wordt vastgesteld op basis van een voorcalculatie voor jaar t en de definitieve indices van jaar t-1.

Artikel 7. Bekendmaking, inwerkingtreding en citeertitel

Inwerkingtreding / Bekendmaking

Deze beleidsregel treedt in werking met ingang van 1 januari 2024.

Ingevolge artikel 5, aanhef en onder e, van de Bekendmakingswet, zal deze beleidsregel in de Staatscourant worden geplaatst.

Citeertitel

Deze beleidsregel wordt aangehaald als: Beleidsregel Wet zorg en dwang.

Naar boven