3.2. Het bepalen van interventies bij een overtreding
[Regeling vervallen per 13-01-2024]
Het fytosanitaire handhavingsbeleid is gericht op het vergroten van het fytosanitair
bewustzijn: wetsovertreding leidt tot een risico op het uitbreken of verder verspreiden
van quarantaineorganismen, met mogelijke consequenties voor de natuur, de landbouw
en de handel.
Sanctionerende interventie
Overtredingen van de fytosanitaire wet- en regelgeving worden doorgaans bestuurlijk
beboet. Indien de ernst van de overtreding of de omstandigheden waaronder deze is
begaan daartoe aanleiding geven, legt de NVWA deze aan het Openbaar Ministerie (OM)
voor. Dit volgt uit artikel 26, tweede lid, van de Plantgezondheidswet. Het OM beslist of het overgaat tot strafrechtelijke afdoening. Strafrechtelijke
afdoening is niet voorbehouden aan een vooraf aan te geven overtreding van een bepaald
voorschrift, maar kan in beginsel bij alle overtredingen van de bij of krachtens de
Plantgezondheidswet gestelde voorschriften noodzakelijk zijn.
De kolommen ‘interventies’ en ‘follow-up na overtreding; interventies bij herhaalde
overtreding’ in de bijlage van dit document vermelden uitsluitend de bestuurlijke boete als sanctionerende interventie
die doorgaans wordt toegepast. Dit laat onverlet dat, als een overtreding zowel bestuursrechtelijk
als strafrechtelijk kan worden afgedaan, op grond van de specifieke feiten en omstandigheden
kan worden besloten om in plaats van een bestuurlijke boete een proces-verbaal op
te maken ten behoeve van strafrechtelijke afdoening. Op voorhand is niet in de bijlage
van dit document voor alle gevallen aan te geven wanneer wordt overgegaan tot een
strafrechtelijke sanctionerende interventie. Daarom vormt deze paragraaf een aanvulling
op bovengenoemde kolommen in de bijlage.
In alle gevallen geldt overigens dat een strafrechtelijke sanctionerende interventie
(een proces-verbaal) te allen tijde kan worden gecombineerd met een bestuursrechtelijke
corrigerende interventie (een herstelmaatregel).
Corrigerende interventie
Corrigerende interventies kunnen naast of in plaats van sanctionerende interventies
worden ingezet.
De fytosanitaire wet- en regelgeving kent diverse eisen aan het gedrag van bedrijven
en burgers met als doel het voorkomen van introductie of ongeziene) verspreiding van
schadelijke organismen en/of het kunnen uitvoeren van inspecties. Een aantal gedragsbepalingen
geldt doorlopend, andere worden door middel van een beschikking opgelegd (bestrijdingsmaatregel)
na het aantreffen van een schadelijk organisme.
Bij vaststelling van het niet naleven van dergelijke normen volgt gangbaar een sanctionerende
interventie, aangevuld met een corrigerende maatregelen als dit mogelijk en nodig
is. Dat kan nuttig zijn zodra blijkt dat sanctionerende interventies (alleen) onvoldoende
leiden tot naleving van de regelgeving. Voor welke corrigerende interventie gekozen
wordt verschilt van geval tot geval.
Het fytosanitaire bestel kent meerdere regelingen, waarbij bedrijven fytosanitair
risicovolle activiteiten of fytosanitaire preventiemaatregelen uitvoeren op basis
van een erkenning, autorisatie, registratie, vergunning of andere vorm van officiële
toestemming. Bij overtreding volgt waar mogelijk een herstelmaatregel i.r.t. de geldende
voorwaarden en een overtreding kan leiden tot opschorten of intrekken van een erkenning
of vergunning.
Specifieke corrigerende interventie
Als een of meer overtredingen worden geconstateerd die in ernst, aantal en tijdsbestek
een corrigerende interventie rechtvaardigen wordt met een specifieke corrigerende
interventie in het bedrijfsproces ingegrepen. Dit ingrijpen kan betrekking hebben
op a. beëindiging van een overtreding of b. voorkoming van nieuwe overtredingen.
Aan een specifieke corrigerende interventie kan een last onder dwangsom of last onder
bestuursdwang worden verbonden. Als opnieuw overtredingen worden geconstateerd wordt
opnieuw een corrigerende interventie ingezet als ernst, aantal en tijdsbestek van
de overtreding(en) dit rechtvaardigt. Zo nodig met ingrijpender maatregelen of een
hogere dwangsom.
Generieke corrigerende interventie
Mocht de overtreder ondanks een of meer specifieke corrigerende interventies nieuwe
overtredingen blijven begaan die in ernst, aantal en tijdsbestek ingrijpen rechtvaardigen,
dan kan worden overgegaan tot een generieke corrigerende interventie, zoals bijvoorbeeld
het schorsen of intrekken van een erkenning. Hiertoe kan ook meteen worden overgegaan
als er weliswaar nog geen (herhaalde) specifieke corrigerende interventie is opgelegd,
maar er op voorhand aanwijzingen zijn dat deze onvoldoende tot naleving zullen leiden.
Bij het bepalen van nut en noodzaak van een generieke interventie wordt integraal
bekeken in hoeverre de overtreder, afgezien van de fytosanitaire wetgeving, ook andere
wettelijke eisen naleeft waarop de NVWA toezicht houdt.